Bepaal de waarde van de bodem; dat zorgt voor diversiteit in ontwerpen!

Ontwerpen onderzoek

Eind 2023 kwam er een ontwerpen onderzoek over de bovenste laag van onze bodem. Deze wordt regelmatig gebruikt voor divers gebruik. Waar het vroeger vooral ging over ‘zandophogingen en bouwen maar’, is nu het besef dat biodiversiteit, waterkwaliteit en -hoeveelheid inwerken op de opgaven van de bodem. Dit besef mondde uiteindelijk uit in een ‘waardenroos met daarop vijf ecosysteemdiensten.’ Onder ecosysteemdiensten wordt hier verstaan: de bijdragen van bodem aan: van waterregulering, biodiversiteit,  draagkracht, klimaatregulering en culturele verbinding.

Stappenplan
Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten kwam een handboek uit met een stappenplan:

1. Bepaal de waarde van de bodem. Wat zijn de ecosysteemdiensten die versterkt of behouden moeten worden en hoe is dit te vangen in een waardenroos?
2. Maak een bodemplan dat leidend is voor de woningbouwopgave. (Waar zijn bepaalde functies passend vanuit de bovenste bodemlaag?)
3. Selecteer de juiste bouwstenen (die gekoppeld zijn aan het type landschap) en pas deze toe.
4. Evalueer, leer en koppel de lessen terug naar de eerste stap van de ‘routekaart’.

Bouwstenen

Voor bodem zijn de volgende 6 bouwstenen uitgewerkt: zand, veen en klei, telkens in combinatie met in- en uitbreiding.

Vervolgens worden er ontwerpprincipes gegeven om tot een optimale waarde te komen als het gaat om de ecosysteemdiensten van waterregulering, biodiversiteit, draagkracht, klimaatregulering en culturele verbinding. Er is echter niet steeds één ontwerpoplossing gegeven, maar meerdere. Die scoren verschillende ecosysteemdiensten juist verschillend. Die worden steeds tegen het licht gehouden. Hieronder volgt een voorbeeld voor verbreding van oevers.

Literatuur