Bodem

Een integrale aanpak van PFAS: monitoring, educatie en innovatie

dinsdag 11 februari 2025

De afgelopen weken was er weer verhoogde aandacht voor PFAS. Het feit dat Chemours een sanctie opgelegd had gekregen was nieuws [1]. Ook de bijeenkomst van BodemBreed Forum toont aan dat er vorderingen in de aanpak zijn gemaakt. Zo zijn er steeds meer methoden, die kostentechnisch haalbaar zijn. Tot slot komt er ook een Europese richtlijn aan. Hier en daar gaan geluiden op om een systeemaanpak te ontwikkelen. Monitoring helpt bij dat inzicht.

Monitoring en handhaving
Onderdelen van een effectieve systeemaanpak zijn in ieder geval de volgende monitoring instrumenten:

  1. Inzicht in emissiebronnen, waaronder industrie, landbouw en diffuse lozingen. Niet alle PFAS komt van bedrijven, we zullen echt moeten begrijpen hoe PFAS ontstaat. Het ”beroemde”  onderzoek naar besmetting van eieren van hobbykippen in de buurt van Chemours, bleek vooral te komen door regenwormen. PFOS uit de grond hoopt zich op in wormen en komt via de kippen in de eieren terecht.[2]
  2. Vroegtijdige signalering van risico’s, zodat preventieve maatregelen tijdig kunnen worden genomen indien nodig. Een goed voorbeeld hiervan is het onderzoek naar het PFAS-gehalte in Zeeuwse waterbuffels. In Zeeland ontstond ophef nadat bleek dat buffels, die graasden in het Verdronken Land van Saeftinghe, te veel PFAS binnengekregen [3].  Er is vervolgens een verbod gekomen op de verkoop van het vlees van de dieren.
  3. Strikte vergunningverlening en handhaving, zodat emissies maximaal worden beperkt. Een voorbeeld is de controle van de Omgevingsdienst in Flevoland. De provincie kan niet afdwingen dat het bedrijf Eerste Lelystadse Schroothandel (E.L.S.) in Lelystad stopt met de uitstoot van schadelijke stoffen als PFAS. Wel blijft de Omgevingsdienst intensief controleren om toe te zien op zo min mogelijk uitstoot.[4]

Overzicht PFAS-platform
Monitoring bestaat aan de ene kant uit feitelijke waarneming, maar ook uit het verzamelen van literatuur, overzicht van subsidieprogramma’s, beleidsstukken enzovoorts voor verschillende doelgroepen. Begin 2025 zou de Kamer geïnformeerd worden over de invulling van de motie Grinwis c.s. die daartoe oproept. Deze motie verzoekt de regering naar Australisch voorbeeld te komen tot een PFAS-platform met actuele en toegankelijke informatie voor bewoners, bedrijven, beleidsmakers en andere actoren.[5] Mogelijk dat het expertise centrum PFAS kan helpen.

 

[1] https://www.dcmr.nl/actueel/nieuws/dcmr-legt-sanctie-op-aan-chemours-voor-lozing-van-pfas-soort

[3] PFAS: via de regenworm in de kip en het ei

[4] PFAS-gehalte in Zeeuwse waterbuffels geen gevaar voor volksgezondheid - Nieuwe Oogst

[3] Omroep Flevoland - Nieuws - Provincie kan uitstoot PFAS bij Lelystads bedrijf E.L.S. niet volledig verbieden

[] Kamerstuk  28089 nr. 284

naar nieuwsoverzicht