Effect herziening Wet versterking regie volkshuisvesting op gebiedsontwikkeling

Regio’s en provincies verantwoordelijk voor betaalbare woningbouw

Gemeenten met veel sociale huur gaan 40% van de nieuwbouw verzorgen voor middeninkomens en gemeenten met weinig sociale huur gaan 30% sociale huurwoningen bouwen. Opgeteld moet 2/3 van de te realiseren woningbouw in de regio betaalbaar zijn, en 30% sociale huur.

Deze percentages gelden niet op project- of gemeenteniveau, maar op regioniveau. Op die manier is er voor gemeenten ruimte om zelf te bepalen in welke buurten of wijken de betaalbare woningen worden gerealiseerd.

Overkoepelend geldt voor provincies dezelfde betaalbaarheidsopgave. Provincies gaan er op toezien dat de optelsom van alle nieuwbouw per regio optelt tot 2/3 betaalbaar en 30% sociale huur.

Kritische noot: Nu de gemeenten de zaken binnen de regio moeten regelen ontstaat een extra overleg i.p.v. de gemeente zelf. De vraag is daarbij wel of het de versnelling van de bouw- van betaalbare woningen ten goede komt. Voorts zou het helpen als de minister een formule voor oppervlakte, de bouwkosten en de grondkosten zou meegeven. Dat scheelt onderhandelingstijd.

Vergunningsvrij mantelzorg- en familiewoningen bouwen op eigen erf

Het bijbouwen van een mantelzorg- of familiewoning op bestaande kavels bij een woning kan een oplossing bieden voor:

• mensen die zo lang mogelijk in hun eigen omgeving willen blijven wonen.
• kinderen die geen betaalbare woningen kunnen vinden.

Hiervoor is dan ook het voorstel van minister Keijzer om – binnen uit te werken voorwaarden –  toe te staan dat een mantelzorg- of familiewoning op eigen erf vergunningsvrij mag worden gebouwd. In aanvulling op het eerder geconsulteerde concept besluit Versterking regie volkshuisvesting stelt minister Keijzer voor om deze regeling, naast mantelzorgwoningen, ook van toepassing te laten zijn op familieleden in de eerste graad.

Kritische noot:  Leidt dit tot verdichting van erven in het landelijk gebied? Gaat het om tijdelijke of permanente oplossingen? Of is het een manier om grondeigendom te gelde te maken? De uitwerking moet die duidelijkheid brengen.

Schrappen van de ‘Ladder voor duurzame verstedelijking’

In de huidige regels moet bij een nieuwe woningbouwlocatie onderbouwd worden dat er behoefte is aan die woningen. Als een locatie buitenstedelijk is, moet worden onderbouwd waarom de woningbouw niet in de bebouwde kom kan. Deze verplichting heet de ‘Ladder voor duurzame verstedelijking’. De grote woningbouwopgave maakt het noodzakelijk om het benutten van zowel binnen- als buitenstedelijke locaties voor woningbouw te versnellen door onnodige belemmeringen en knelpunten weg te nemen. De Ladder geeft extra onderzoekslasten, tijd en kosten en kan daardoor uitvoering van woningbouwprojecten vertragen en bemoeilijken. Daarom stelt minister Keijzer voor om de Ladder voor nieuwe woningbouwlocaties te schrappen. Dit maakt woningbouw op buitenstedelijke locaties eenvoudiger en sneller.

Kritische noot: Deze ladder helpt duidelijke afwegingen te maken in de ruimtelijke ordening, zodat ook zaken als landbouw, natuur, waterbeheer, recreatie, energie en infrastructuur worden meegenomen bij beslissingen over bouwlocaties. „Er bestaat het gevaar dat je het kind met het badwater weggooit. Dit past in een beeld van een minister die zegt door roeien en ruiten te gaan om de bouw te versnellen. Maar als er geen onderliggende visie is over hoe we Nederland gaan inrichten, dan kan dat verkeerd uitpakken. Dan hebben we wel veel hutten gebouwd, om het maar zo te zeggen, maar die staan dan op plaatsen waar bijvoorbeeld de gevolgen van klimaatverandering zoals wateroverlast, zwaar gaan wegen. Dat is uiteindelijk veel kostbaarder.”[3]

Kortere procedures

Dan blijft nog staan: het verkorten van de procedures om de woningbouw te versnellen. Bij woningbouwprojecten vanaf 12 woningen komt er 1 gang naar de rechter in plaats van 2. Bij deze projecten doet de bestuursrechter binnen 6 maanden uitspraak, het beroep wordt versneld behandeld en de redenen van het beroep moeten sneller zijn ingediend.

Literatuur